Informatie over identificatie |
| Code: | NL-AlrSA-CPA-21 |
| Titel: | Stichting De Fantasie |
| Datering: | 1982 - 2014 |
| Datum(s) vervaardiging (opmerkingen): | 1982-2014 |
| Beschrijvingsniveau: | archiefvormer |
|
Informatie over omvang |
| Omvang: | 0,75 meter (6 archiefdozen) met 56 inventarisnummers |
| Strekkende meter: | 0,75 |
|
Informatie over context |
| Archiefvormer(s): | Stichting De Fantasie |
| Comité De Fantasie |
| Institutionele geschiedenis of Biografie: | Gedreven door de wens om ergens buiten de normale regelgeving om geheel naar eigen wens te kunnen bouwen en wonen, organiseert het comité De Fantasie in 1982 de prijsvraag 'Ongewoon Wonen'. Omdat er sponsorgelden voor de 'bouwers' te beheren zijn, wordt op 8 december 1982 op het kantoor van notaris Loeff & Van der Ploeg te Amsterdam de stichting De Fantasie opgericht. Het comité De Fantasie gaat in deze stichting op. Aanwezig namens de stichting zijn Frits Huis, Titia van Osselen (echtgenote van Dirk Frieling) en Paul Santman. Andere initiatiefnemers zijn Thijs Gerretsen en Willem Duyff. Volgens de statuten heeft de stichting als doel 'de verbeelding te laten spreken'. Dit zeer ruim geformuleerde doel biedt de mogelijkheid om verschillende dingen te ondernemen, wat de stichting ook doet zoals: een lezing van de Rijksbouwmeester over Fantasie op de monumentendag, een feest voor James Purvis, plannen voor een museum in de Oostvaardersplassen maken, een studie van de Almeerse kust, een studie van de Belgische kust en meer.
De stichting schrijft ook Tijdelijk Wonen en Ongewoon Wonen II uit. Daarbij verwerft de stichting sponsorgelden voor de prijsvraag, de catalogus, de tentoonstellingesinrichting e.d. Daarna is er lange tijd geen activiteit van de stichting. Als de bankrekening leeg is, wordt de stichting opgeheven.
Na veel vragen van belangstellenden is er in 2006 nog een prijsvraag uitgeschreven door het gereïncarneerde comité De Fantasie in samenwerking met het centrum voor Architectuur, Stedenbouw en Landschap van Almere (cASLa). cASLa neemt daarin de organisatorische en zakelijke kant voor haar rekening. |
| Bouwprojecten en prijsvragen
1 Ongewoon Wonen
Bij de prijsvraag 'Ongewoon Wonen' omzeilt men (met welwillende medewerking van het Openbaar Lichaam ZIJP, voorloper van de gemeente Almere) de normale voorschriften voor bouwen door gebruik te maken van het Woonketenbesluit. Door de levensduur van de bouwwerken op vijf jaar te stellen, geldt voor het project slechts een licht pakket van regels. Geheel vrij zijn de bouwers niet, want er moet wel veilig worden gebouwd. Bouw- en woningtoezicht van de gemeente Almere controleert of dit het geval is.
Aan de prijsvraag mag iedereen meedoen. Veel mensen nemen de uitdaging aan, zodat de jury uiteindelijk 142 plannen kan beoordelen. De leden van de jury kiezen twee maal tien winnaars in respectievelijk een A- en B-categorie. Voor de A-categorie zijn drie geldprijzen te winnen. De categorie B krijgt als prijs een kavel van 450 m² om daar hun ontwerp te realiseren. Deze kavels liggen aan de zuidoever van het Weerwater. Helaas lukt het niet iedereen om te gaan bouwen, maar de vrijkomende kavels worden toegewezen aan de inzenders van genomineerde reserveplannen. Uiteindelijk resulteerde dit alles in het terrein De Fantasie, met daarop een groep verrassende en ongewone woningen.
2 Ongewoon Wonen II
Na verloop van tijd komen er op het terrein De Fantasie weer twee kavels vrij. De stichting meent dat wanneer iemand zijn bouwsel niet langer in stand wil of kan houden, de vrijgekomen kavel alleen na een nieuwe prijsvraag kan worden bebouwd. In 1989 schrijft men daarom de prijsvraag ‘Ongewoon Wonen II' uit. Dit levert 161 inzendingen op en het resultaat hiervan is de woning 'Psyche' van de architect René van Zuuk. Hierna blijft toch één van de kavels onbebouwd. Deze kavel wordt verkocht en als tuin bij een andere kavel toegevoegd.
3 Tijdelijk Wonen
In 1985 schrijft de stichting opnieuw een prijsvraag uit. De opdracht bestaat uit het ontwerpen van een fantasierijke woning met een tijdelijk karakter. Het thema is dan ook 'tijdelijk wonen'. De jury beoordeelt 180 inzendingen op vindingrijkheid, uitvoerbaarheid, constructie, materiaalgebruik en woonvorm. Er worden 17 ontwerpen genomineerd. Deze ontwerpen worden gebouwd op een stuk grond aan de zuidoever van de Noorderplassen, dat bekend wordt als De Realiteit. Dat tijdelijk wonen soms lang duurt, blijkt wel uit het feit dat in 2013 de uitgevoerde ontwerpen nog steeds bestaan.
4 De Eenvoud
In 2006 schrijft het comité samen met cASLa een vierde prijsvraag uit, met als thema Eenvoud. Het concept van tijdelijkheid is niet langer mogelijk en wordt dan ook losgelaten. Winnaars kunnen de kavels tegen een gunstige prijs kopen en bij uitzondering zal wat betreft gebruiksregels ontheffing van het bouwbesluit kunnen worden gegeven. Er komen 299 inschrijvingen. De winnaars, 12 in totaal, krijgen de mogelijkheid om hun ontwerp te realiseren op een open plek in het bos in Noorderplassen-West. Anno 2013 zijn er drie ontwerpen gerealiseerd. |
| Verwerving: | Het archief is samen met verschillende verhuisdozen documentatie omstreeks 2005 ontvangen van cASLa (Centrum voor Architectuur, Stedenbouw en Landschap in Almere). In 2013 is er een aanvulling vanuit bestuursleden van de stichting gekomen, die is opgenomen onder inventarisnrs 35 t/m 54. |
|
Informatie over inhoud en structuur |
| Bereik en inhoud: | Het archief bevat de neerslag van de activiteiten van Stichting De Fantasie. |
| Ordening: | Bij ontvangst was het archief maar ten dele geordend. Daarom is bij inventarisatie besloten een nadere onderwerpsindeling te maken. Het archief kent nu de volgende onderwerpsindeling:
1. Oprichting
2. Jaarverslagen, aantekeningen en algemene correspondentie
3. Prijsvraag en tentoonstelling 'Ongewoon Wonen' en realisatie 'De Fantasie'
4. Prijsvraag en tentoonstelling 'Tijdelijk Wonen' en realisatie 'De Realiteit'
5. Prijsvraag en tentoonstelling 'Ongewoon Wonen II'
6. Prijsvraag 'De Eenvoud'
7. Bijzondere activiteiten
8. Publiciteit
9. Foto's
10. Audiovisueel materiaal
11. Documentatie |
|
Voorwaarden voor raadpleging en gebruik |
| Voorwaarden voor raadpleging: | Met uitzondering van inv.nr 54 (pas openbaar in 2035) zijn er geen beperkende bepalingen van toepassing. |
| Taal en schrift: | Nederlands |
| Fysieke kenmerken en technische vereisten: | Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat. |
Toegangen |
| Nadere toegangen: | inventaris |
|
|
Informatie over gerelateerd materiaal |
| Verwant materiaal: | In het archief van het Openbaar Lichaam zuidelijke IJsselmeerpolders Almere (NL-AlrSA-CGA-1) en het archief van de gemeente Almere (NL-AlrSA-CGA-2 en NL-AlrSA-CGA-3 ) bevinden zich enkele dossiers over de ondersteuning en uitvoering van dit project door de gemeente.
In het archief van J.A. Wezenaar (NL-AlrSA-CPA-7) is een dossier opgenomen met stukken betreffende het project De Fantasie. |
| Publicaties: | 1. Tijdelijk wonen / Stichting De Fantasie ; vert. Ron Langdon ... et al. ; foto's René Agricola ... et al. - Almere : Stichting De Fantasie, 1986. - [88] p. ISBN 90-71663-01-9.
2. Ongewoon wonen II / Stichting De Fantasie, 1989 - ongepag. ISBN 90-71663-027.
3. Eenvoud : meer met minder / eindred.: D'Laine Camp, Gerda ten Cate. - Almere : Comité De Fantasie; Architectuurcentrum cASLa, 2006
4. De Fantasie : Dertig jaar (on)gewoon wonen / Connie Franssen, Martha Knibbe, Francisca Benthem. - Almere : Stadsarchief Almere, 2013 |
|
Aanvullende opmerkingen |
| Aantekening: | Citeerinstructie:
Bij het gebruik van bronnen uit dit archief dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met een verkorte aanhaling.
- VOLLEDIG: Stadsarchief Almere, Archief van Stichting De Fantasie (NL-AlrSA-CPA-21), inv. nr. …
- VERKORT: SA Almere, De Fantasie (CPA-21), inv. nr. … |
|
Beschrijvingsbeheer |
| Datering van de beschrijvingen: | 2010 (A. Galiart), aangevuld 2014 (A. Galiart), aangevuld 2018 (H. Lievestro) |
|
| |
Bestanden |
| Bestanden: | |
| |
Gebruik |
| Toestemming vereist: | None |
| Raadpleegbaarheid: | Without limits |
| Toegankelijkheid: | Public |
| |
URL voor deze beschrijving |
| URL: |  https://digitaalerfgoed.almere.nl/detail.aspx?ID=1516982 |
| |
Sociale media |
| Delen | |
| |